حکیم ناصر خسرو قبادیانی از جدی‌ترین شعرای اخلاقی و شاه‌گریز و دین‌شعار تاریخ ادبیات فارسی است. هیچ‌کس به قدر او کلامش را در خدمت اعتقادش قرار نداد. از معدود بزرگانی است که در نظم و نثر توأماً سرآمد است. هفت سال در طلب حقیقت از شهر و دیار خود بیرون رفت و به سیر در آفاق و انفس پرداخت و با بسیاری از ارباب ادیان و مذاهب به مباحثه و گفت‌وگو درآمد و پیروان مذاهب گوناگون اسلامی را آزمود و سرانجام سر تعظیم در برابر اهل ‌بیت (ع) فرود آورد، هرچند که با همة عقل و درایت در حوزة فاطمیان مصر توقف کرد و در مسیر حقیقت‌یابی به التقاطی از عقل‌گرایی شیعی و وهم‌گرایی باطنی رضایت داد، برخلاف قرمطیان و باطنیانِ عبادت‌گریز به تقوا روی آورد و در زهد سرآمد عصر بود.