به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دکتر علیاکبر ولایتی، مشاور مقام معظم رهبری در امور بینالملل در گفتوگو با خبرگزاری آسوشیتدپرس گفت که برای رسیدن به توافق اکنون توپ در زمین غرب است، اما اطمینان خاطر دارد که ایران «زبان متفاوتی» از روشهای شعاری و جنجالی محمود احمدینژاد، سلف روحانی به کار خواهد بست.
بنا بر گزارش این خبرگزاری آمریکایی، انتخاب روحانی امیدها برای توافق با غرب درباره نیتهای هستهیی ایران را زنده کرده است. تغییرات از سوی ایران تاکنون محدود به نرمتر شدن لحن این کشور اما نه نرمش در مصمم بودن آن برای دنبال کردن برنامه هستهیی بوده است.
تهران تاکید میکند که برنامه هستهییاش صلحآمیز است، اما ایالات متحده آمریکا و همپیمانانش بر این باورند که هدف ایران به دست آوردن توانمندی ساخت سلاح هستهیی است.
روحانی، که در انتخابات 24 خرداد ریاست جمهوری با رای قاطع به پیروزی رسید، عهد کرده است که "سیاست اعتدال" و کاهش تنش با جهان خارج را دنبال خواهد کرد. او میگوید رای مردم، رای به تغییر بود. وی روز شنبه بر این نکته پای فشرد که رای ملت ایران، تغییر در روشها و تاکتیکها بود نه در اصول.
به هر روی، تغییر لحن ایران کم اهمیت نیست. احمدینژاد قطعنامههای سازمان ملل را "کاغذ پاره" خوانده است و آنها را به "مگسهای مزاحم" و "دستمال کاغذی مصرف شده" تشبیه کرده است و مذاکره کننده ارشد سابق، سعید جلیلی، نیز تاکتیکهای تندروانهای را در مذاکرات اتخاذ کرد.
چهار دور مذاکرات بین ایران و کشورهای 1+5 _ پنج عضو دائم شورای امنیت به علاوه آلمان _ از سال گذشته تاکنون هیچ پیشرفت قابل توجهی نداشته است.
اظهارات ولایتی، که نزدیک به رهبر انقلاب ایران است و مورد اعتماد وی است، بیانگر آن است که رهبری از کنار گذاشتن شعارهای تند و به کارگیری زبان دیپلماتیک به جای آن حمایت میکند و قانع شده است که هم میتواند برنامه هستهییاش را حفظ کند و در عین حال از تنش با غرب بکاهد.
ولایتی همچنین اشاره کرد که رهبری کشور پیشرفت بالقوه در مذاکرات دوجانبه با کشورهای غربی _ از جمله آمریکا _ را دور از انتظار نمیبیند، ایدهای که خامنهای در گذشته نسبت به آن سرد برخورد میکرد.
ولایتی به آسوشیتدپرس گفت که انتخاب روحانی «آزمایشی برای حسن نیت کشورهای غربی است.» او گفت: آنها (غرب) باید از این فرصت استفاده کنند.
وی به جزئیات این که آمریکا و متحدانش چه باید بکنند نپرداخت، اما یادآور شد که غرب ایران را پاسخگوتر خواهند یافت.
ولایتی، که وزیر اسبق خارجه ایران است، گفت: به نظر من، تکرار همان لحنی که داشتهایم مفید نیست. ما باید با زبان متفاوتی سخن بگوییم. همان اهداف اما زبانی متفاوت.
وی تاکید کرد که اعضای تیم مذاکرهکننده ایران باید "بسیار فعال" باشند و نه تنها در قالب 1+5 با شش کشور مذاکره کنند بلکه مستقیم یا غیرمستقیم با تک تک این کشورها به گفت و گو بپردازند.
او گفت حل موضوع چنین پیچیدهای نیاز به عقلانیت بیشتر دارد. در عین حال، وی یادآور شد که غرب باید بداند که تصمیمگیر نهایی در موضوع هستهیی رهبر عالی ایران، خامنه ای است نه روحانی.
ولایتی گفت: سیاست خارجی، از جمله موضوع هستهیی، در دستان رهبری این کشور است. او گفت رهبر انقلاب اصول سیاست خارجی را تعیین کرده و دولت موظف به تبعیت از آن است. بنابراین، دولت روحانی از نظر استراتژیکی همان راه دولت گذشته را خواهد رفت، اما از نظر فنی و تاکتیکی روش متفاوتی را پی خواهد گرفت.
به نظر می رسد که تکرار اشاره وی به گفتوگوهای دو جانبه نشان از نرمتر شدن ایران به ایده مذاکره مستقیم دارد. رهبری ایران گفته است که وی مذاکرات دو جانبه (با آمریکا) را منع نمیکند، اما نسبت به آن بدبین است چون واشنگتن قابل اعتماد نیست. آمریکا نیز از این که چنین مذاکراتی به نتیجه برسد خوشبین نیست.
ولایتی احتمال گفتوگوهای دو جانبه را رد نکرد و گفت این موضوع بستگی به رفتار آمریکا خواهد داشت.
وی گفت: اگر رفتار و عملکرد آمریکا همان باشد که در گذشته بوده است، فکر نمیکنم مذاکرهای صورت گیرد. آنها (آمریکاییها) باید از موضع خود پایین بیایند. آنها هنوز فکر میکنند که یک ابرقدرت هستند. ایالات متحده و هم پیمانانش مجازاتهای اقتصادی از جمله تحریمهای نفتی و بانکی _ که سبب خروج ایران از سیستم مالی بینالمللی شده است _ را به ایران تحمیل کردهاند تا تهران را وادار به توقف غنیسازی کنند.
ایران تاکید میکند که از حق خود مبنی بر غنیسازی و توسعه برنامه هستهیی صلحآمیز در چارچوب پیمان منع سلاح هستهیی نخواهد گذشت.
ولایتی گفت ایران دوباره برنامه غنیسازی خود را تعلیق نخواهد کرد، چون تجربه تلخی از تعلیق غنیسازی به عنوان یک اقدام اعتماد ساز در سال 2003 دارد.
او گفت: ما هرگونه غنیسازی را برای دو سال متوقف کردیم. نتیجه چه شد؟ هیچی. هر روز آنها (اروپایی ها) ادعایی به ادعاهای گذشته خود افزودند. چرا ما باید این تجربه را تکرار کنیم؟
اظهارات دیگر ولایتی این گمانهزنی را تقویت میکند که محمدجواد ظریف، وزیر خارجه جدید و نماینده دائم سابق ایران در سازمان ملل، مذاکرهکننده ارشد هستهیی ایران خواهد بود.
ولایتی گفت: ظریف یک دیپلمات کهنه کار و مذاکرهکننده بسیار خوبی است. او تجربه بسیار خوب و کارآمدی در دیپلماسی دارد. با حضور دکتر ظریف در راس دستگاه سیاست خارجی ایران، ما امیدواریم نهایتا بتوانیم به راه حلی نه تنها در موضوع هستهیی بلکه در دیگر مسائل منطقهای نیز دست یابیم.
ولایتی گفت تحریمها نخواهد توانست ایران را وادار به عقب نشینی کند چون ایران بیش از سه دهه است که با تحریمهای غرب خو گرفته است.
وی گفت: شما نمیتوانید تحریمهای موثر علیه کشوری همچون ایران که 15 همسایه دارد اعمال کنید. وانگهی، ما توانستهایم راههایی برای بی اثر کردن تحریمها بیابیم.
ولایتی گفت ایران به حمایت خود از دولت بشار اسد در سوریه، که درگیر نبرد با شورشیان مورد حمایت غرب و برخی کشورهای منطقه است، ادامه خواهد داد.
او گفت: ما قویا معتقدیم که دولت سوریه در قدرت باقی خواهد ماند. دولت جمهوری اسلامی ایران از کمک به دولت و مردم سوریه برای دفاع از حقوق و تمامیت ارضیشان درنگ نخواهد کرد.