در این مصاحبه که در تاریخ ۲۳ شهریور ۱۴۰۲ منتشر شد دکتر ولایتی عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام ضمن تاکید بر لزوم احترام به تمامیت ارضی جمهوری اسلامی ایران به بررسی عدم سندیت ادعاها در مورد جزایر سهگانه پرداخت.
بر اساس تمامی مستندات و شواهد تاریخی اسناد بین المللی برخی ادعاها در مورد جزایر سه گانه متعلق به جمهوری اسلامی ایران کاملا بی اساس میباشد و حاکمیت ایران بر این جزایر امری ثابت شده است و هیچ تردیدی در مالکیت قطعی ایران از زمانهای قدیم بر این جزایر نیست و ادعاهای مطرح شده از سوی بعضی از کشورهای همجوار فاقد هرگونه ارزش بین المللی و حقوقی است.
بر همین اساس و بی تردید جمهوری اسلامی ایران در مورد استقلال و تمامیت ارضی ایران با هیچ طرفی تعارف ندارد و کشورهای منطقه باید هوشیار باشند در دام نقشههای تنش زا، توطئههای شوم دشمنان و کسانی که میخواهند امنیت و ثبات منطقه را که در حال حاضر با همکاری کشورهای این حوزه به حد مطلوبی رسیده نیفتاده و به خطر نیندازند.
از نگاه تاریخی و در گذشته داریوش یکم هخامنشی (حکومت: ۵۲۲-۴۸۶ پیش از میلاد) در یکی از کتیبههایش، خلیج فارس را با نام «دِرَیا تیَه هَچا پارسَ آئیتیَه» یعنی «دریایی که از پارس سرچشمه میگیرد» یاد کرده است. در مورد ساسانیان، که وارث تجربۀ دریانوردی سلسلههای پیشین حاکم بر ایران بودند، اطلاعات موثقی در دست است که این دریا را «دریای پارس» میخواندند. افزون بر این، از روایات یونانیان، نزدیک به زمان هخامنشیان مشخص میشود، یونانیها این منطقه را سینوس پرسیکوس مینامیدند. قدیمیترین سند دربارۀ نام «سینوس پرسیکوس» نقشۀ جهان آناکسیماندر (حدود ۶۱۱-حدود ۵۴۷ پیش از میلاد)، ریاضیدان و فیلسوف یونانی، شاگرد طالس مَلَطی، است که در آن، نام خلیج فارس به این صورت آمده است. پس از او، هِکاتوس مَلَطی، از علمای قدیم یونان و ملقب به «پدر جغرافیا» در سال ۴۷۵ پیش از میلاد، در نقشۀ ترسیمیاش از دنیای زمان خود، به خلیج فارس یا دریای پارس اشاره کرده و از بحر احمر یا خلیج عرب نیز نام برده است. نمونۀ خوب دیگر از آثار یونانیای که نام خلیج فارس در آنها ضبط شده نقشۀ جهان اِراتوستِن متعلق به ۲۲۰ پیش از میلاد است که از خلیج فارس با نام مشهور و مصطلح سینوس پرسیکوس یاد شده است. رومیها خلیج فارس را «مارِه پِرسیکوم» یعنی دریای پارس و عربها ایران را بلاد فارس و خلیج فارس را بحر فارس میخواندند. کوینتوس کورسیوس روفوس، تاریخنگار رومی، در قرن اول میلادی، این دریا را «آگواروم پرسیکو» یعنی آبگیر پارس خوانده است.
این نامگذاری ادامه یافت به گونهای که حتی جمال عبدالناصر که یکی از پیشکسوتان ناسیونالیزم مورد احترام در جوامع عربی بود در سخنرانیهای حماسی خود کل منطقه عربی را «من المحیط الاطلسی الی الخلیج الفارسی» میخواند.
پس از آن انگلیسیها در زمان دوره صلح مسلح که از سالهای ۱۸۷۱ تا ۱۹۱۴ آغاز جنگ جهانی اول (۱۹١۴-۱۹۱۸) به درازا کشید و آن دوران را که به تعبیری آفتاب امپراطوری انگلستان هیچگاه در آن غروب نمیکرد یعنی سالهای نیمه دوم قرن ۱۹ تا پایان جنگ دوم جهانی به فاصله دو جنگ اول و دوم آنگولاساکسونها در منتهای غرور مدعی بودند که افتاب امپراطوری هیچگاه در سرزمینهای آنها غروب نمیکند. در ادامه پس از آغاز جنگ دوم جهانی این مدعا شدت گرفت، ولی چندان به درازا نکشید که آلمانها آن را در گلوی آنگلوساکسونها خفه کردند. از سال ۱۹۷۱ انگلیسیها پایگاههای خود در شرق مدیترانه از عمان تا قبرس و مالت را تخلیه کردند و آثاری از خود در این مناطق برجای گذاشتند و از جمله خلیج فارس را خلیج نامیدند و این مقدمهای شد برای اینکه کم کم بعضی از ناسیونالیستهای کوته بین منطقه، آن را خلیج عربی بنامند و جریان فسادی را در این منطقه ایجاد کردند که فایدهای برای آنها نداشت، ولی قطعا برای کل منطقه از جمله ایرانیها حساسیت برانگیز بود. نکته دیگر از عوارض همراه این نامگذاری کاذب، ادعای مالکیت بر سه جزیره اصالتا ایرانی ابوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک است که نکاتی را در این رابطه باید مد نظر قرار داد:
۱-قطعاً ایران اجاره نخواهد داد که این مدعای بی اساس عملی شود.
۲-نتیجه اینکه در منطقه بین دو کشور همسایه مشکلاتی به واسطه ادعای خلاف واقع امارات بوجود آمده که به هیچ وجه قابل دوام نیست و موجب تشدید نا امنی در منطقه خواهد شد.
۳-بی تردید این تخم نفاق که توسط انگلیسیها کاشته شد به ضرر مردم منطقه خواهد بود.
۴-روشن است که ایران به عنوان یک کشور مقتدر، ولی صلح طلب به هیچ وجه نمیخواهد هیچ اختلاف و چالشی بین کشورهای منطقه باشد، اما قطعا در مورد تمامیت ارضی خود کوتاه نخواهد آمد.
۶-طبیعت ژئوپلتیک منطقه اقتضاء میکند که دیر یا زود مجموعه کشورهای منطقه روابط خود را هر چه نزدیکتر و بیشتر نموده و اختلافات خود را کنار بگذارند و توسعه روابط ایران با همسایگان از جمله عربستان بهترین مثال برای این نمونه است. توصیه جدی به بیگانگان بخصوص کشورهای غربی این است که دست از تحریکات خود در جهت افزایش تنش در منطقه حساس و مهم مانند حوزه خلیج فارس بردارند.
منابع
سحاب، عباس (۱۳۴۹). اطلس نقشههای جغرافیایی و اسناد تاریخی دربارۀ خلیج فارس از ماقبل تاریخ تا زمان حاضر، تهران، سحاب.
مجتهدزاده، پیروز (۱۳۵۴). جغرافیای تاریخی خلیج فارس، تهران، دانشگاه تهران.
مشکور، محمدجواد (۱۳۶۹). «نام خلیج فارس»، مجموعۀ مقالات خلیج فارس، تهران، دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی.
نشأت، صادق (۱۳۴۴). تاریخ سیاسی خلیج فارس»، تهران، کانون کتاب.