ابوریحان محمد بن احمد بیرونی دانشمند جامع‌الاطراف و محقق و صاحب ابداعات و ابتکارات ارزشمند در حوزه‌های گوناگون علمی و فرهنگی و هم‌ردیف با بزرگانی چون شیخ‌الرئیس و خواجه نصیرالدین طوسی است. این دانشمند عالی‌قدر از افتخارات تاریخ فرهنگ و تمدن اسلام و ایران است که منزلت وی برای عامة مردم، حتی افراد تحصیل کرده، ناشناخته است. دل‌بستگی او به تشیع به‌ویژه هنگام شرح واقعة غدیر و عاشورا و مباهله بیش از پیش آشکار می‌شود. نمی‌توان به ارادت وی به امیرالمؤمنین علی (ع) و اهل‌ببیت ــ علیهم‌السلام ــ شک کرد. شاید دوگانه سخن‌گفتن او از تشیع و تسنن نوعی تقیه برای مصون‌ماندن از تعرض غزنویان متعصب بوده است. همچنین، به‌سبب عقل‌گرایی و اهمیت تعقل در مسائل اعتقادی و علمی، از معتزله در برابر اشاعره دفاع کرد.