شیخ مصلح‌الدین سعدی چون گوهری بر تارک ادبیات ایران می‌درخشد. وی شاعری توانا، نویسنده‌ای سترگ، فقیهی متبحر، مفسری چیره‌دست، محدثی مسلط به احادیث، عارفی ژرف‌اندیش، آرمان‌گرایی واقع‌بین، مردم‌شناسی آگاه به قومیت‌های اسلامی و ایرانی، ناصحی امین و پرهیزگار و شجاع، و جهاندیده‌ای با سعة صدر و در یک کلمه جامع‌ترین شخصیت تاریخ ادبیات ایران بود. در حوزة نثر، بزرگ‌ترین خدمت را به زبان فارسی کرده است. نثر وی رفیع‌ترین قله‌ای است که تاکنون هیچ‌یک از نویسندگان و ادیبان به پای او نرسیده‌اند. به علت تسلطش بر دو زبان فارسی و عربی و تبحرش در انواع شعر شامل غزل، قصیده، مثنوی، قطعه، رباعی، و ملمع در تاریخ ادبیات ایران بی‌نظیر است.