دکتر ولایتی در ویراست دوم کتاب نقش شیعه در فرهنگ و تمدن اسلام و ایران مطالب زیر را به کتاب افزوده است: 1) فصلی مستقل در تعریف معنا و مفهوم تشیع و نیز تاریخی از روند تکوین اندیشه و تفکر شیعی 2) شرح آثار و خدمات و زندگی‌نامۀ فقیهان، اصولیان، مفسران، محدثان، ادیبان شبه‌قاره و اردوزبانان شیعه 3) زندگی‌نامۀ شخصیت‌های تأثیرگذاری که در ویراست قبل از قلم افتاده بود؛ از جمله، زندگی‌نامۀ نجم‌الدین دبیران کاتبی قزوینی. هم‌چنین در ویراست دوم همۀ مقالات به لحاظ ساختاری مورد بازنگری قرار گرفته و یک‌دست شده‌اند.

دکتر علی اکبر ولایتی در این کتاب یکایک علوم و فنونی را که علمای شیعه یا در آن‌ها پیشگام بوده‌اند و یا آن‌ها را به مراتبی بسیار والا و برجسته رسانده‌اند پرداخته و شرح زندگانی و خدمات ارزشمند تک تک علما و دانشمندان هر رشتۀ علمی را به تفصیل و با ذکر اسناد و مدارک آورده، و آرا و آثار آنان را مورد بحث قرار داده است. این کتاب در صدر موفق‌ترین و پرفروش‌ترین آثار منتشر شده در سال‌های اخیر در حوزۀ تبیین علمی نقش شیعه در فرهنگ و تمدن اسلام و ایران قرار گرفته و به زبان‌های عربی، ترکی، انگلیسی، فرانسه و روسی ترجمه شده است. موفقیت این اثر به سبب توجه خاص دکتر ولایتی به محوریت ایرانیان در پیروی از افکار و اندیشه‌های والای اهل بیت (ع)، و غافل نشدن از نقش آنان در تکوین فرهنگ و تفکر شیعه بوده است. دکتر ولایتی در این اثر هویت ایرانی امروز را آمیخته‌ای همگون و غیرقابل انفکاک از دو عنصر اساسیِ میهنی و مذهبی معرفی می‌کند و غنای فرهنگی ایرانیان شیعه را علت اصلی دوام ایران در فراز و نشیب حوادث تاریخی می‌داند.