دکتر ولایتی رئیس مرکز تحقیقات استراتزیک مجمع تشخیص مصلحت نظام در برنامۀ «ایران» که سلسله گفتگوهای جذاب علمی با محور کلی ایران و هویت تاریخی ، فرهنگی و تمدنی است که از سبکه سوم سیما با رویکرد جدید در شکل و محتوا پخش می شود.
دکتر ولایتی در برنامه های قبلی خود به محدودۀ ایرانِ فرهنگی (که متفاوت از مرزهای سیاسی ایران است) و در برگیرندۀ گستره وسیع جغرافیایی شامل اقوام و قبایل مختلف بوده و این که ایرانیان از ابتدا متشکل از اقوام و نژادهای مختلف بودهاند، نه یک نژاد صِرف آریایی پرداخت و از جمله عناصر مهم فرهنگی هویت ایرانی را یکتاپرستی دانست که ما ایرانیان به آن مفتخریم و از آن دفاع میکنیم چرا که ایرانیان در بخش اعظم تاریخ ایران، یکتاپرست بودهاند و این یکتاپرستی از عناصر اصلی هویت ایرانی شده است.
در ادامه این مباحث موضوع شخصیت وسابقه ذوالقرنین و نقش و جایگاه وی در برنامه ایران مورد بحث قرار گرفت و دکتر ولایتی در پاسخ سئوال دکتر پورحسین دراین خصوص گفت : ذوالقرنين در قرآن كريم و احاديث يك مُصلِح است كه همانند حضرت سليمان(ع) خداوند به او مُلك ارزاني داشته است و پناه مظلومان و دفعكنندة ظلم ظالمان بوده است. فردی موحد و مؤمن به خدا که به شرق و غرب عالم سفر کرد و برای جلوگیری از تهاجم قوم ستمکارِ يأجوج و مأجوج سدی بنا کرد. البته از قرآن کریم چیزی که صریحاً دلالت کند او پیامبر بوده استفاده نمیشود. از بسیاری از روایات اسلامی که از پیامبر و ائمه نقل شده نیز میخوانیم: او پیامبر نبود بلکه بنده صالحی بود که مورد تأیید انبیا و کلام وحی در زمان خود بود و رخلاف نظر برخی مفسران و مورخان قدیم مسلمان، اسکندر، نمیتواند ذوالقرنین باشد
رئیس کمیته فرهنگ و تمدن اسلام و ایران شورای عالی انقلاب فرهنکی در ادامه به ارائه دلایلی در اثبات این مهم پرداخت و افزود : اسکندر بر اساس سکههایی که ضرب دولت او است، خدایان متعدد را میپرستید و به ارباب انواع اعتقاد داشت. بارها هم در طول زندگانیاش، به وسوسۀ بعضی از درباریان، خود را خدا خوانده بود یعنی خود را یکی از ارباب انواع میدانست ضمن آن که در قرآن مورد تأیید انبیا و کلام وحی معرفی شده و این در حالی است که هیچ نشانی از تأیید انبیای الهی از لشکرکشیها و اعمال اسکندر وجود ندارد.
دکتر ولایتی در حصوص و یژگی های اسکندر هم گفت : وی جوانی ستمگر، عیاش و رذل بود که صفات غیراخلاقی او مخصوصاً در روابط خصوصی، حتی در متون یونانی و رومی باستان مشهود و مشهور است و هیچکدام از لشکرکشیهای ذوالقرنین در قرآن قابل انطباق با اسکندر نیست.
وی در همین ارتباط تاکید کرد : تصويري که از اسکندر در بعضی از کتابهای قدیم ارائه شده منطبق بر واقعیت نیست، بلكه با دستکاری تاریخ و آمیختن آن با افسانه و دروغ همراه است.اسكندر، در نزد بیشتر تاریخنگاران ایرانی،اسکندر هویت ايراني گرفته و قهرماني ايراني شده است.
دکتر ولایتی تاکید کرد : اسكندر نه ذوالقرنين است و نه قهرمانی درستكار؛ بلكه بيگانهاي است فاسد و فاسق، و نمادي از دشمن واقعي فرهنگ و تمدن والای ايراني است و باید تاکید کرد که اسكندر، در متون كهن ايرانيان باستان و روايات ديني ، فردي اهريمن صفت و بدكاره و گُجَستَگ (ملعون) و تبهكار و زشتكار و ويرانگر معرفي شده است. او فردي است كه كتاب مقدس ايرانيان باستان، اوستا، را آتش زد و ايران را ويران كرد. پس اخبار مربوط به اسكندر در متون تاريخي بعد از اسلام، که چهرۀ پادشاهي نیکسیرت از او به دست داده، بايد منشأ ديگري غير از متون كهن ايراني، داشته باشد که همان كتاب جعلیای است که شخص دروغپردازی نوشته و آن را به كاليستن، از دانشمندان معاصر اسکندر، نسبت داده است. اين كتاب، در قرن هفتم ميلادي، از يونانيبه پهلوي و از پهلوي به سرياني و سپس به زبانهاي ديگر، مانند عربي و فارسي ترجمه شده است و در هر ترجمهاي مطالبي به آن افزوده شده و شاخ و برگ نو يافته است. بنابراين، بخشی از دروغپردازیها دربارۀ اسكندر از طريق ترجمة متن يوناني در اواخر دوران ساساني، به متون كهن ايراني و سپس از طريق ترجمه به زبانهاي ديگر، از جمله عربي، به متون تاريخنگاران دوران اسلامي وارد شده است.
برنامه ایران به صورت هفتگی و روزهای پنجشنبه و جمعه پخش می شود.