دکتر ولایتی مشاور مقام معظم رهبری در امور بین الملل و عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در گفتگو با قدس آنلاین ویژگی های مدیریتی و شخصیتی آیت الله واعظ طبسی را تشریح نموده است.
آیت الله واعظ طبسی از دیدگاه شما دارای چه ویژگی هایی بوده است؟
بی تردید درگذشت مرحوم آیت الله واعظ طبسی فقدانی غیر قابل جبران است. بزرگ مردی که قبل و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی تمامی عمر خود را وقف اعتلای اسلام و انقلاب کرد. مبارزات ضد شاهنشاهی آیت الله طبسی ایشان را در زمره شاخص ترین افراد موثر در پیروزی انقلاب اسلامی قرار داده بود بنحوی که از موثرترین افراد به نام در حمایت از حضرت امام خمینی(ره) به شمار می رفتند. سختی ها و لطمات زیادی که در مبارزه با رژیم پهلوی کشیده بودند هرگز ایشان را مجبور نکرد که پرچم انقلاب را در خراسان زمین بگذارد ایشان همواره با تکیه بر رهنمودهای امام خمینی و اتکا به امدادهای غیبی امام هشتم علیه السلام همواره پرچم انقلاب را برافراشته نگاه داشتند. مرحوم آیت الله طبسی با ارادت و نزدیکی خاصی که به مقام معظم رهبری داشتند همواره با ایشان در یک جبهه قرار داشته و تابع تام ولی فقیه بودند. با پیروزی انقلاب اسلامی حضرت امام خمینی (ره) به دلیل شناخت کامل از ویژگی های شخصیتی مرحوم طبسی ایشان را به سمت تولیت عظمای آستان قدس رضوی منصوب نمودند و این مسئولیت خطیر در زمان رهبری مقام معظم رهبری نیز تداوم یافته تا روزی که ایشان بدرود حیات گفتند .بی شک مرحوم آیت الله واعظ طبسی الگوی مثال زدنی بودند که با زهد،تلاش، استقامت و خستگی ناپذیری به عنوان یک مدیر انقلابی الگوی بسیار خوبی برای مدیران در نظام اسلامی محسوب می شوند.
اگر ممکن است برای نمونه کمی از ساده زیستی ایشان را باذکر مثال شرح دهید؟
ساده زیستی محصول زهد و تقوایی است که در ایشان وجود داشت و یا بهتر است بگویم زهد و تقوی از بارزترین خصوصیات اخلاقی بزرگ مردی بود که در جایگاه والایی از مدیریت قرار داشتند. مرحوم آیت الله طبسی بعد از انقلاب در سمت و جایگاه بالایی قرار گرفتند و در سایه تولیت آستان مقدس امام رضا علیه السلام دسترسی قابل توجهی به اموال و دارایی های مختلفی داشتند بنابراین قرار گرفتن در چنین جایگاهی شاید کسی را که اهل زهد و تقوا نباشد دچار وسوسه کند. آیت الله واعظ طبسی آنچنان زاهد بود که مال دنیا هرگز ایشان را وسوسه نکرد. منزل مسکونی ساده ای که ایشان قبل از انقلاب در آن سکونت داشت شاهد این ادعاست. مرحوم آیت الله طبسی تا زمان وفات همچنان در آن منزل قدیمی زندگی می کردند و قرار گرفتن در مقام تولیت آستان عظمای حضرت رضا علیه السلام تغییری در زندگی مادی و زاهد مآبانه ایشان ایجاد نکرد. بی شک زندگی ساده ایشان بیانگر نمونه ای عالی از زندگی یکی از عالی ترین سطوح مدیریتی در جمهوری اسلامی ایران است که آدمی را به یاد زندگی ساده زیستانه اصحاب امیرالمومنین (ع) می اندازد.
ارزیابی شما به عنوان یکی از مدیران انقلابی در طول بیش از سه دهه تولیت عظمای آستان قدس رضوی از مجموعه خدمات صورت گرفته آیت الله واعظ طبسی چیست؟
بودن در خط امام خمینی و مقام معظم رهبری به گونه ای که لحظه ای از جغرافیای اصول انقلابی خارج نشدند بیانگر آن است که ما یکی از استوانه های نظام اسلامی را از دست داده ایم. بی تردید آیت الله واعظ طبسی ستون محکم و تکیه گاهی بودند که نمی توان برای ایشان جایگزینی در شرق ایران مثال زد. مرحوم آیت الله واعظ طبسی آنچنان به مبانی اسلام و تشییع پایبند بودند که بیش از سه دهه خدمت ایشان در آستان قدس رضوی گواهی است بر عاشق ولایت بودنشان. به یاد دارم ایشان همواره برای خدمتگزاری به امام رضا علیه السلام افتخار می کردند وگاها که محضر ایشان را درک می کردیم متوجه قطرات اشک سرشار از خضوع و فروتنی ایشان می شدیم که دعا می کردند حضرت رضا علیه السلام خدمات ایشان را بپذیرد. بی شک آیت الله واعظ طبسی مدیر لایقی بود که تمام قد درخدمت احیاء فرهنگ و هنر ایرانی- اسلامی و ایرانی بود بنحوی که چهره های هنرمند اسلامی از سراسر کشور در محضر ایشان برای خدمت رسانی شرفیاب می شدند. شاید زمانی متوجه عظمت هنر ایرانی – اسلامی که در بازسازیها و توسعه حرم مطهر استفاده شده پی ببریم که حرم مطهر امام رضا علیه السلام را به لحاظ شگفتی های هنری و زیبایی شناسی با اماکن مقدسی چون حرمین شریفین که در دست دیگران است مقایسه کنیم. مقایسه آستان قدس رضوی با حرمین شریفین در مدینه منوره و مکه مکرمه نشانگر تفاوت ذوق و سلیقه هنری آیت الله واعظ طبسی با مدیران حرمین شریفین در عربستان سعودی است. توسعه اروپایی و معماری به سبک ایتالیایی حرمین شریفین نشان از عظمت روحی و تفکر بلند شیعی عالمی فرزانه می دهد که هنرمندی جزیی از ذات ایشان بوده است. یکی از افرادی که مسول توسعه حرمین شریفین است در سفری به مشهد مقدس میهمان آستان قدس بودند با مشاهده آثار عظیم معماری اسلامی در حرم امام رضا با اظهار تاسف آرزو کردند که ای کاش در توسعه حرمین شریفین از چنین هنری استفاده می کردیم. در حقیقت آیت الله واعظ طبسی احیاگر معماری اسلامی و ایرانی بودند و اگر کسی مایل است تبلور همه هنرها و اثار تمدن اسلامی و ایرانی را یک جا مشاهده نماید بی شک جایی بهتر از مجموعه استان قدس رضوی پیدا نمی کند. برکت وجود امام رضا علیه السلام و خدمتگزاری صادقانه و مدبرانه و آگاهانه آیت الله طبسی در انبوه جمعیتی پیداست که هر روز در گوشه و کنار حرم مطهر امام رضا علیه السلام در حال راز و نیاز و دلدادگی با معشوق هستند. بی شک اگر فکر بلند و آینده نگری حضرت آیت الله واعظ نبود امروز با تنگناهای مختلفی مواجه بودیم بنحوی که حضور بیش از بیست میلیون زایر در سال یقینا باعث مشکلاتی در حرم مطهر امام هشتم می شد که این مساله با تدبیر و درایت ایشان به خوبی مدیریت شد. مشهد مقدس بالاترین رقم زایر در سال را در کل جهان را دارد بنحوی که در تمام مذاهب اسلامی و غیر اسلامی بی رقیب است و چنین جمعیتی نیازمند توسعه ای بود که آیت الله واعظ طبسی با روشن بینی و خستگی ناپذیری با تمهیدات و تدابیر مناسب آن را به نحو احسن اجرا کردند. مسلما میزان فعالیتی که در آستان قدس انجام شده بیش از مجموعه فعالیت ها و خدماتی است که بیش از هزار سال پیش تا کنون انجام شده است. بررسی توسعه حرم مطهر رضوی از زمان غزنویان و سلجوقیان تا کنون نشان دهنده خدمات عظیمی است که آن گوهر گرانبها و یار امام و امت از خود به یادگار گذاشتند.
آقای دکتر آیا شما هم در محضر آیت الله واعظ افتخار خادمی امام رضا را داشته اید لطفا حس خود را از خادم الرضا بودن بیان بفرمایید؟
به نظر بنده تا کسی افتخار خدمت کردن در آستان مقدس امام هشتم را نداشته باشد و لباس مقدس خادمی را بر تن نکرده باشد قادر به درک وسعت عظمت خادمی امام رضا علیه السلام نیست. برکتی که از خادمی امام رضا به وجود می آید در هیچ چیز دیگری وجود ندارد. مسلما حضرت آیت الله واعظ طبسی نیز چون طعم گوارای خادمی امام رضا را چشیده بودند و از نزدیک برکات خدمتگزاری به زائران و مجاوران امام رئوف را درک کرده بودند همچنان تا آخرین لحظات عمر برای خادمی آماده و مهیا بودند و بدان افتخار می کردند.
ارزیابی شما از شخصیت سیاسی آیت الله واعظ طبسی به عنوان شخصیت مبارز انقلابی چیست ؟ در مجموع مدیریت ایشان را چگونه می دانید؟
تحلیل های سیاسی ایشان نشان از عمق بینش این بزرگوار بود و همواره در جریان آخرین تحولات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی کشور قرار داشتند. ایشان با علاقمندی کامل مسائل سیاسی کشور را در منطقه و بین الملل دنبال می کردند. مرحوم آیت الله واعظ طبسی مدیری آگاه، هوشیار و بسیار به روز بودند. مسلما مدیریت مجموعه آستان قدس رضوی کاری بسیار دشوار و زمان بر است اما ایشان علی رغم فرصت کم و مشغله زیاد در عین حال به لحاظ سیاسی از بینش عظیم فراگیر و عمیقی برخوردار بودند که توجه و اهتمام ایشان به آگاهی از مسائل روز کشور و دنیا را به تصویر می کشید. جالب است بدانیم تا قبل از دوران کسالت حضرت آیت الله واعظ کار طلبگی و استادی حوزه را لحظه ای فراموش نکرده و همواره یکی از اساتید فعال حوزه علمیه مشهد بودند و توجه به درس و مشق حوزوی هم یکی دیگر ازفضائل بارز ایشان بود. مجموعه عملکرد ایشان از توسعه کتابخانه آستان قدس، مراکز علمی، پژوهشی، فرهنگی و درمانی تا توسعه حوزه های هنری و خدماتی، همچنین توسعه فرهنگی در مناطق شیعه نشین جهان و ارتباط با کشورهای اسلامی از جمله فعالیت هایی است که ایشان با علاقمندی و جدیت دنبال می کردند بنابراین می توان گفت در مدیریت ایشان نگاه بین المللی هم وجود داشت. مسلما با نگاهی به حوادثی که هرساله در مراسم معنوی حج بر اثر ضعف مدیریتی متولیان بیت الله الحرام مشاهده می شود می توان به وسعت مدیریت، درایت و حفظ سلامتی و کرامت زوار میلیونی امام رضا علیه السلام پی برد که ماحصل مدیریت قوی آن عالم سفر کرده است.
به عنوان یکی از نزدیک ترین افراد و مدیران انقلابی به ایشان از مرحوم آیت الله طبسی می خواهید در محضر امام رضای عزیز برای ایران و ایرانی چه دعایی کند؟
از آیت الله واعظ طبسی آن یار سفر کرده و خدمتگزار انقلاب و معصوم علیه السلام می خواهم که دعایمان کند که ما مردم ایران کماکان قدر نعمت بزرگ حضور مرقد شریف امام رضا (ع) در ایران باشیم چرا که به جد معتقد هستیم که اگر این کشور در طول تاریخ مصون از بلایای مختلف بوده است همه و همه به برکت سایه امام رضا علیه السلام است. از مرحوم آیت الله طبسی که بیش از سه دهه خدمتگزار امام رضا علیه السلام بودند می خواهم دعایمان کنند، همچنین از امام رئوفمان میخوام که خادم مخلصش را با کرامتی که از آن بزرگوار سراغ داریم به نحو احسن مورد لطف و پذیرایی خود در آن سوی آسمانها قرار دهند