velayati.ir

تعداد بازدید: ۷۵۹۲
پ
کد خبر: ۱۳۱۷
تاریخ انتشار: شنبه ۰۶ دی ۱۳۹۳ - 27 December 2014

ابوعبدالله آدم بن اسماعيل؛ مولف نكات الاسرار

ابوالفتح معزالدين (يا: مغيث الدين) ابراهيم سلطان بن شاهرخ (838 – 796 ق)، خوشنويس و شاهزاده دانش دوست تيموري است.

ابراهيم سلطان، دومين پسر شاهرخ و نوه تيمور گروكان، در 28 شوال 796 به دنيا آمد. تيمور از به دنيا آمدن وي بسيار شاد شد و چندين روز مراسم جشن و شادماني برپا كرد و نامش را ابراهيم سلطان گذاشت. ابراهيم نزد تيمور بسيار عزيز بود. تيمور قبل از مرگش براي شاهزادگان تيموري، حتي آنها كه خردسال بودند، همسري برگزيد كه ابراهيم هم جزو آنها بود. هنگام مرگ تيمور، ابراهيم 11 ساله بود و پدرش شاهرخ، كم كم مشاغلي به وي مي سپرد. ظاهراً اولين سمت ابراهيم نيابت سلطنت بود. او در 14 سالگي و هنگام لشكركشي هاي شاهرخ به استرآباد، جرجان و مازندران همراه پدر بود و فرماندهي سپاه را برعهده داشت. شاهرخ، در بعضي مواقع، ابراهيم را به جاي خود در هرات مي گذاشت و خودش به جنگ مي رفت. چون ابراهيم لياقت و كارداني خود را به پدر ثابت كرد، شاهرخ او را به حكومت بلخ و طخارستان و سپس ايالت فارس گماشت. وي بيشتر عمرش را در ايالت فارس گذراند. اندكي پس از آغاز حكومت او بر فارس، ميرزا بايقرا، اميرزاده تيموري كه بر همدان و نهاوند و بروجرد حكومت مي كرد، بر او شوريد. در 818 ق، پس از جنگي كه ميان آن دو روي داد، ابراهيم سلطان شكست خورد و شيراز به تصرف ميرزا بايقرا درآمد. شاهرخ پس از آگاهي از وقوع اين حوادث، با لشكريانش، به ياري پسرش شتافت و ديگر بار حكومت فارس را به ابراهيم سلطان سپرد.

ابراهيم، پس از استقرار دوباره در حكومت فارس، در آباداني آنجا و رسيدگي به امور مردم كوشش هاي فراواني كرد. وي طي حكومتش بر فارس، به علل گوناگون، از جمله ياري پدرش، سركوب كردن شورشيان و سامان دادن اوضاع، بارها به مناطق گوناگون ايران لشكركشي كرد؛ از جمله آذربايجان (براي كمك به پدرش)، لرستان، خوزستان، هرمزگان و تركمن. ابراهيم، در 838 ق، بيماري سختي گرفت كه پزشكان نتوانستند آن را درمان كنند و سرانجام، در 4 شوال همان سال، در شيراز درگذشت.

ابراهيم سلطان با ذوق و هنردوست بود و در چند زمينه هنري مهارت داشت. وي هنرمندان و دانشمندان را حمايت و تشويق مي كرد و در رونق ادبيات و خوشنويسي ايران سهم داشت. از جمله دانشمنداني كه در دربار ابراهيم بودند شرف الدين علي يزدي بود كه كتاب ظفرنامه را به دستور ابراهيم سلطان نوشت و نيز مولف ديگري به نام شجاع كه كتاب انيس الناس را به نام وي تاليف كرد. اين كتاب هم اكنون در كتابخانه مجلس شوراي اسلامي نگهداري مي شود. حافظ ابرو، مورخ نام آور، هم پس از درگذشت بايسنقر ميرزاي تيموري به شيراز نزد ابراهيم سلطان رفت و از او عنايت فراوان ديد. ابراهيم سلطان خود نويسنده و اديب بود و تاليفاتي هم داشت؛ از جمله فهرست مجملي و منشور كلانتري خواجه نصيرالدين محمد مذهب كه اثر دوم را شرف الدين علي يزدي در 835 ق تحرير كرده است. رساله اي هم درباره اخلاق و سياست تاليف كرد كه مولف فتح نامه سلطاني آن را به رشته تحرير درآورد. اين اثر در كتابخانه مركزي دانشگاه تهران نگهداري مي شود.

٭ به نقل از كتاب «تقويم تاريخ، فرهنگ و تمدن اسلام و ايران» تألیف دکتر علی اکبر ولایتی

ارسال نظر
نام:
ایمیل:
* نظر: